Bunzelwitz – Bolesławice

Bolesławice (niem. Bunzelwitz0 leżą 3,5 km od stacji kolejowej w Jaworzynie Ślaskiej, 5 km na północ od Świdnicy. Najwyższe wzniesienia 226,5  i 230 m npm.

Stara wieś o piastowskim rodowodzie, założona przypuszczalnie, podobnie jak Piotrowice przez Piotra Własta i po śmierci jego protektora Bolesława Krzywoustego nazwana Bolesławice – wieś Bolesława. Na starej szkole w Bolesławicach widniała data 1109 r.

10 lutego 1308 roku na liście czynszowej wymieniany był między innymi ławnikami ze Świdnicy Heynemann z Bunzlaycz (Bolesławic). 31 sierpnia 1318 roku biskup Henryk z Wrocławia włączył do włości klasztoru cystersów w Kamieńcu Ząbkowickim kościół w Bolesławicach, będący filią kościoła w Wierzbnej (mit der ecclesia in Bunzlawicz, que ecclesie Wirbnensi tanquam matrici filia est subjecta). W 1337 roku Heinrich von Reichenbach sprzedał Bolesławice Konradowi von Brosnitz, ten w 1373 r. pozostawił połowę wsi Hasnowi Probsthayn, któremu w 1392 r. przypadła część Sachenkircha, przez co został posiadaczem całej wsi. W 1419 roku właścicielami byli bracia Hieronymus i Kasper Probsthayn, którzy w tymże roku odstąpili ją Hansowi Pfortnerowi, mieszczaninowi świdnickiemu. W 1482 roku otrzymali wieś po Hieronimie Pfortnerze bracia Wenzel i Niklas Tommendorf, a po ich równoczesnym zgonie jedynym spadkobiercą został ich wój Hieronim Tommendorf. Kolejnym właścicielem został jego zięć Daniel Schops, filozof i doktor medycyny z córką Jadwigą, żoną doktora medycyny z Wrocławia Friedricha Seyler, od którego wioske otrzymał Daniel von Seyler, a po nim Maximilian von Seyler, którego zięć Gottlob Ehrenreich von Baubedorf na Schonfled sprzedał Bolesławice w imieniu żony burmistrzowi Świdnicy Johannowi Christophowi Hayn. Spadek po nim przejęły dzieci, a następnie krzeszowski sekretarz klasztorny Rildermann, po którym Bolesławice otrzymała jego córka, radczyni von Kroya na Milinie Średzkim.

Około 1785 roku wieś liczyła 334 mieszkańców, a w tym 22 rolników, 10 ogrodników, 14 chałupników. Bolesławice miały również szkołę założoną w 1742 roku.

Około roku 1886 Bolesławice liczyły 794 mieszkańców; we wsi znajdowało się 6 małych posiadłości oraz wiatrak. Szkoła ewangelicka z jednym nauczycielem służyła 123 dzieciom.

W roku 1910 Bolesławice liczyły 617 mieszkańców, stanowiły samodzielny obwód urzędowy gminy Bolesławice, posiadały urząd stanu cywilnego i stację kolejową na linii z Jaworzyny do Świdnicy i Kamieńca Ząbkowickiego. W związku z budową tel linii w Bolesławicach, podobnie jak na wysokości Tomkowej i Zawiszowa powstal solidny sklepiony wiadukt o długości 62 stóp i prześwicie na 15 stóp, którego koszty budowy wyniosły 5.736 marek Rzeczy, 12 srebrnych groszy i 7 fenigów.

Od nazwy wsi wzięło się określenie tzw. obozu bolesławickiego (Bunzelwitz lager) – terenu, na którym stacjonował armia pruska wraz z królem Fryderykiem II Wielkim podczas wojny siedmioletniej w 1761 roku. Obszar obozu obejmował teren pomiędzy szańcami Wierzbnej, Kleszej Góry (Pfaffenberg), Winnej Góry w Pasiecznej i płaskiego wzniesienia na południu Czech. W północnej części wsi, w małym domku chłopskim nr 11 gościł król Fryderyk II Wielki od 20 do 25 sierpnia i od 10 do 25 września 1761 roku. Około 1860 roku na jego miejscu wzniesiono nowy dom zachowując stary układ wnętrz. Pruscy kronikarze ubolewali, że na domu tym nie umieszczono żadnej tablicy pamiątkowej.

W 1911 roku działała w Bolesławicach kasa oszczędnościowo-pożyczkowa, zarejestrowane towarzystwo z nieograniczona odpowiedzialnością stworzono w celu: udzielania pożyczek dla członków towarzystwa, ich interesów i inwestycji gospodarczych, ułatwienia lokat pieniężnych i popularyzacji idei oszczędzania. Członkami założycielami byli:

1. Właściciel ziemski Gustaw Gebauer, dyrektor
2. Nauczyciel Gustaw Schulz, poborca podatkowy
3. Właściciel ziemski Albert Hampel, zastępca dyrektora
4. Właściciel działki August Heiber
5. Właściciel ziemski Paul Anders